Als openingsvoorstelling brengt de Amsterdamse ToneelVereniging twee eenakters met decors van Van Dalsum: voor de pauze In de groene papegaai van Schnitzler, na de pauze Blanco Posnet's  ware gedaante van Shaw.

 

t45

Decorontwerp voor In de Groene Papegaai, collectie en foto TIN

 

"Ik herinner mij nog het decor van Im Grünen Kakadu van Arthur Schnitzler waarvoor bij het opengaan van het gordijn het publiek als één man opstond en staande een ovatie bracht" (Charlotte Köhler in Het Parool 6 okt. 1964).

 

Het decorontwerp laat de ondergrondse Parijse kroeg In de Groene Papegaai zien, waar acteurs van de waard en vroegere theaterdirekteur Prospère iedere avond misdadigers en moordenaars spelen voor een aristocratisch en bourgeois publiek, dat tegen betaling wellustig komt griezelen. Onder de acteurs zitten ook echte criminelen. 14 juli 1789, de dag dat de Franse revolutie uitbreekt, begroet Prospère zijn hoge gasten zoals gewoonlijk met 'varkens en schorem'. Climax van de avond is de act van de net getrouwde acteur Henri, die levensecht speelt dat hij uit jaloezie een hertog, die een affaire met zijn bruid had, heeft doodgestoken. Prospère schrikt zich wezenloos, want hij weet dat de affaire waar is. Grote consternatie als de hertog de kroeg binnen komt. Henri steekt hem nu echt dood. Op dat moment stormt iemand binnen, die roept: "vrijheid! vrijheid!, de Bastille is bestormd". Henri is meteen een held van de revolutie en de adelijke gasten vluchten weg.
Met dit stuk wijst de ATV op de komende revolutie in een ontkennend Europa: in Duitsland is Hitler in opkomst, Nederland richt de NSB op.

 

t46

In de Groene Papegaai, regie Defresne, rol Henri: Van Dalsum.

 

t47

Decorontwerp voor Blanco Posnet's  ware gedaante, collectie en foto TIN

 

Blanco Posnet staat terecht voor het stelen van het paard van de sheriff. Het decor duidt een gemeenschappelijke plek aan "waar de vrouwen aardappelen schillen, het gemeentehuis is, de jury zetelt en de strop klaarhangt" (Groene Amsterdammer). Posnet  is een rauwe vloekende klant, maar geen dief, want hij dacht dat het paard van zijn broer was. De sheriff grijpt hem, als hij uit medelijden zijn leven op het spel zet: op weg met het paard, houdt een vrouw hem aan om haar doodzieke kind naar een dokter te brengen. Uiterlijk even ruw, komt hij tot inkeer als het kind zijn armpjes om hem heenslaat. Posnet wil de bloedorstige jury pareren, maar als hij hoort dat het kind toch gestorven is, gelooft hij dat God hem erbij gelapt heeft om hem te laten hangen.
Piet Bakker in Plekker (1983): " ... waaruit een zuiver menselijke minachting voor de officiële rechtsprekerij ademt, een vernietigende hoon opschreeuwt tegen het huichelachtige godsdienstmisbruik om eigen ploertenmoraal en maatschappelijk onrecht naar bijbelspreuken en christelijke liefde te voegen".

 

t4825

Blanco Posnet's ware gedaante,  regie, en rol Blanco Posnet: Van Dalsum.

 

De tweede voorstelling van de ATV is Het verleden ener vrouw (Vestire gli ignudi) van Pirandello; regie Defresne, decor Van Dalsum, hoofdrol Charlotte Köhler.

 

t49

Decorontwerp voor Het verleden ener vrouw, collectie en foto TIN

 

Tegen het achterdoek van een Italiaanse stad op een heuvel zien we in het decorontwerp de (eigen en ziekenhuis-) kamer waar Ersilia verblijft. Aan de wand hangt een spiegel, Pirandello's symbool voor zelfbeeld en identiteit of het ontbreken daarvan. Ersilia Drei, een arme, misbruikte en in de steek gelaten vrouw, probeert zich uit schuldgevoel van het leven te beroven, omdat een aan haar toevertrouwd kind is overleden. In het ziekenhuis schrijft ze in haar gefantaseerde levensverhaal, dat ze zich vergiftigd heeft uit liefde. De letterlijke vertaling van Vestire gli ignudi is 'De naakten kleden'. Ersilia ziet zich in haar fantasie in een bruidsjurk waar ze in wil sterven, ofwel de onbezoedelde identiteit waar ze zo naar verlangt. Haar verhaal verschijnt in een Romeinse krant. De mannen die er in genoemd worden ontrafelen de fantasie, ze kleden het verhaal en daarmee haarzelf uit. Ze onteren haar opnieuw en laten haar zonder identiteit naakt achter. Zo sterft ze door zichzelf te vergiftigen.
 

 

t49b

Het verleden ener vrouw, v.l.n.r. Jules Verstraete, Philip la Chapelle,

Charlotte Köhler als Ersilia Drei en Sara Heyblom

 

  Terug