|
Defresne regisseert twee Engelse eenakters, die het ATG in één voorstelling brengt.
De hoofdpersoon in Met eervol ontslag is de leraar klassieke talen Crocker-Harris op een Engelse jongensschool. Hij voelt zich afgeschreven en dat is hij ook. Het hoofd heeft al een opvolger geregeld, wil hem zonder pensioen voortijdig lozen en vraagt hem af te zien van de traditionele toespraak aan het eind van het schooljaar. Bij de leerlingen is hij niet populair en bij zijn vrouw ook niet. Zij heeft een affaire met zijn jonge collega Hunter. Maar als Crocker-Harris de leerling Taplov helpt met bijlessen Grieks voor diens eindexamen, komt zijn enthousiasme voor het vak weer boven. Uit dank geeft de jongen hem een vertaling (The Browning version, zoals de Engelse titel van het stuk luidt) van Agamemnon. Hij is geroerd door dit gebaar, maar zijn zure vrouw ontneemt hem deze vreugde: Taplov zou het alleen te doen zijn om een goed eindcijfer. Hunter begint Crocker-Harris sympathiek te vinden en verbreekt de relatie met de vrouw. Hij montert hem op en haalt hem over die toespraak aan het eind van het schooljaar wèl te houden, waarmee die carrière toch eervol wordt afgesloten.
Van Dalsum als de leraar Crocker-Harris met Johan Walhain als de leerling
Ik begin dus van binnen, en moet letterlijk bewogen zijn om een rol goed te kunnen spelen. Ik probeer die man langzaam in me te krijgen. Je zet er je fantasie op en je vraagt je af: hoe zou deze man zijn, wat voor soort vent is het, wat voor soort gevoel heeft hij en hoe zou hij zijn, wanneer hij niet op het toneel stond? Ik probeer de rol buiten het toneel om te completeren en ga me voorstellen hoe deze man in het gewone leven zou zijn. Je verdiept je zo in zo’n rol, dat je soms vlak voor de generale repetitie die figuur helemaal bent. Ik heb dat sterk gehad met de leraar in 'Eervol Ontslag'. Ik had me bijzonder verdiept in deze figuur, hoe hij liep, hoe deze in zichzelf gekeerde man zijn handen hield en reageerde, dat ik het helemaal voelde en was. 1 Simon Carmiggelt 2 en Cor van der Lugt Melsert 3 vinden Van Dalsum als de door het leven vernietigde leraar indrukwekkend en ze hebben sympathie voor de debuterende Caro van Eyck als de koude, bittere leraarsvrouw. Maar Van der Lugt begrijpt niet waarom deze eenakters in één vermoeiende vier uur durende voorstelling bijeengebracht moesten worden en uit de steeds vaker gehoorde kritiek dat het speltempo te traag is en de tekst te nadrukkelijk uitgesproken.
Kees van Iersel en Van Dalsum als Meadows in Droom der Gevangenen
Die (expressionistische) speeltrant leent zich volgens Carmiggelt wel voor de belangwekkende rijmloze poëzie van Christopher Fry's Droom der gevangenen, geschreven om in een kerk opgevoerd te worden, "omdat de vier soldaten, die in het drama optreden, door de vijand in een kerk zijn opgesloten. In hun dromen vereenzelvigen drie van hen zich met Bijbelse gestalten ... , terwijl de vierde, de oude Meadows, de rol Van God vervult, die wijs-beschouwend toeziet hoe de anderen worstelen met de problemen van strijd, levenszin, doodsangst en offervaardigheid, door Fry in het licht der Christelijke opvattingen van de Quaker geplaatst". Met, vinden beide recensenten, succesrollen van Kees van Iersel, Johan Schmitz, Jacques Snoek en Van Dalsum als Meadows. Carmiggelt zegt dat de voorstelling diepe indruk maakte.
|
